December 2009
Na die prachtige wensdagen zijn Sint Maarten en de intocht van Sinterklaas de opmaat naar de feestmaand bij uitstek – december. Joppe vindt deze maand – al vanaf dat hij een kleine jongen was – Zijn Seizoen. Een
beetje gelijk heeft hij wel. Sinterklaas, feest van de kinderen en dan Kerst met zijn verjaardag. Tradities vorm en inhoud gegeven met rituelen, daar houdt hij van. Toen hij klein was al, voordat hij naar bed ging, samen koffie drinken, hij een warme
chocolademelk. En dan welterusten zeggen. Hij maakte er samen met Paul een heel ritueel van waarbij hij Paul met speelse tikjes op de wang tot de orde riep wanneer die – met opzet, het was tenslotte een spel - de welterustenzinnetjes als “slaap
lekker”, “droom fijn”en “tot morgen” in de verkeerde volgorde zei.
Zo begon jaarlijks ook de feestmaand met wat gewoontetjes die niet overgeslagen konden worden. Ergens in november al kwamen de reclamefolders van Intertoys
en andere speelgoedwinkels. Als Joppe thuis kwam uit school gaf ik ze aan hem: “alsjeblieft Joppe, je vakliteratuur”. En dan wist hij dat zijn seizoen op het punt stond om te beginnen. Hij bestudeerde ze intensief en maakte met uitknipte
plaatsjes welhaast een boekwerk van zijn verlanglijstje. Nadat Sinterklaas in Kessel was gearriveerd één maal per week schoen zetten, tekening en wortel er in, liedje zingen, het hoorde er allemaal bij en zelfs toen hij al lang wist hoe het echt
zat met Sinterklaas vond hij schoen zetten er toch nog echt steeds bij horen.
De aftrap van de feestmaand was, kort voor Sinterklaas een bezoekje aan de Kerstmarkt van het tuincentrum bij ons in de buurt en altijd kwamen we wel thuis met een paar kerstsnuisterijen,
meestal heerlijke kitsch maar samen genoten we ervan, het hoorde bij kerst.
Ook Sinterklaasavond verliep volgens een vast patroon, door Joppe geënsceneerd. Er moest warme chocolademelk zijn en speculaas. De salontafel aan de kant, kaarsjes aan en
de mand met cadeautjes ergens in huis verstopt, die gevonden moest worden en dan omgekiept op het vloerkleed in de zithoek. Een berg prachtige pakjes in sinterklaaspapier. Om beurten uitpakken en over en weer de cadeaus bewonderen. Natuurlijk werd Joppe altijd
te veel verwend door Sinterklaas en nu in 2009 is het niet anders. In tegendeel, we willen hem de hele wereld geven om hem een beetje blij te maken.
Ongeveer een week na Sinterklaas is het tijd om een kerstboom te gaan kopen. Al een aantal jaren doen
Joppe en ik dat samen, alweer zo’n rituele gewoonte. We gaan van aanbieder naar aanbieder, kijken kritisch naar de bomen: hun grootte, of ze mooi vol en rond zijn. Want daar houden we van – een brede boom met veel takken waarin we al de bling bling
kwijt kunnen . Weer een paar dagen later, meestal in het weekeinde is het tijd om de boom naar binnen te halen en op te tuigen. Na al het voorwerk begint het leuke deel dat Joppe en ik al jaren op rij samen voor onze rekening nemen. Eensgezind hangen
Joppe en ik de ballen, lantarentjes, huisjes, engeltjes en vogeltjes in de boom. En traditiegetrouw op de achtergrond een kerstcd met van die heerlijke Amerikaanse klassiekers, te beginnen met Little Drummerboy. Tenslotte breng ik de rest van de woonkamer
in kerstsfeer. Zo zou het ook nu moeten gaan maar als we bezig zijn de boom te versieren geeft Joppe de brui er aan en gaat op de bank zitten kijken. “Ik heb geen zin meer”, zegt hij maar ik vraag me bezorgd af of het soms te vermoeiend voor
hem is. Ik wil het niet zien of horen maar het is er wel: Joppe gaat geleidelijk achteruit. Ik blijf hopen op een wonder. De kanker die zichzelf van binnen uit vernietigt, sneller afsterven van kankercellen dan aangroeien, iets dergelijks. Het komt voor heb
ik me laten vertellen, dus waarom dan niet bij Joppe? Hij heeft het verdient en hij is zo jong, zo krachtig en sterk, dat zou toch moeten kunnen dat zijn lijf die kanker overwint?
Maar nee een wonder kondigt zich niet aan, in tegendeel, Joppe
gaat meer hoesten en krijgt het benauwder. Hij wil niet meer naar het ziekenhuis maar wij willen dat hij de surprise party die zijn vrienden voor hem aan het organiseren zijn en kerst met zijn verjaardag, in een goede conditie kan beleven. Paul
overlegt met de longarts en weet Joppe over te halen: wel weer naar het ziekenhuis om een drain te laten plaatsen, maar dan weer naar huis en na een paar dagen één nachtje ziekenhuis om dat ding er weer uit te halen. Gelukkig … respijt.
Ik vind het fijn dat Paul met ziekteverlof thuis is, hij kan veel bij Joppe zijn want ik ben druk met mijn werk. Joppe vindt het heerlijk om veel tijd samen met Paul door te brengen, Paul was door drukte op zijn werk, vaak zo weinig thuis. En nu kan Joppe
volop genieten van samen zijn met zijn vader. Ik ben nu degene die veel van huis is want vanaf 1 januari zijn we een nieuwe (fusie)gemeente. Er staat een grote verhuisoperatie op stapel. Alle medewerkers van de oorspronkelijke vier gemeentes onder één
dak. Het samen komen in één gebouw een beetje luister bij zetten, dat is mijn taak. Dus er is veel te regelen en te organiseren. Op maandag 21 december is het zo ver. Diezelfde dag is Joppe met een drain in zijn lijf, druk met de kerstlunch
die hij samen met wat anderen heeft georganiseerd. Moeder en zoon ieder voor zich maar toch op een bepaalde manier met hetzelfde bezig. En dan is het kerstvakantie. Op 22 december gaat Joppe naar het ziekenhuis om de drain er uit te laten halen. Hij
moet een nachtje blijven maar hij is merkbaar opgeknapt. En dat is maar goed ook want de surprise party staat op stapel. In het diepste geheim georganiseerd door zijn vrienden, wij zijn in het complot betrokken. We moeten hem mee lokken naar de kantine
van de hockeyclub waar het feestje zal plaatsvinden. Het is best moeilijk om het geheim te houden voor Joppe. Ik vind het zo leuk voor hem, ik kijk er zo naar uit. Ik heb toen Joppe in het ziekenhuis lag flessen whisky gekocht voor de leden van de piperband
die tijdens de party voor Joppe zal optreden. Die flessen drank gebruik ik voor een flauwe, volgens mij erg doorzichtige smoes om Joppe mee te slepen. Het lukt. Onder het mom dat ik voor mijn werk die flessen moet afleveren bij de hockeyclub voor het bestuur
– de club viert een soort jubileum of zoiets – vraag ik Paul en Joppe om voor de gezelligheid met mij mee te gaan.
Een laag gebouwtje, verloren in een sneeuwwit landschap, verlaten lijkt het. Maar de deur is open, dat wel maar binnen …
geen mens te zien. Een beetje bleu kijken we rond. Wat nu? Paul en ik weten het vanaf hier ook niet meer. En dan knalt het los. Van achter de bar komen in eens met veel tada de vrienden van Joppe te voorschijn. Hij is flabbergasted, echt totaal verrast. Dat
was de bedoeling. Het is gelukt. Het wordt een super gezellige middag met Joppe in het middelpunt.
Zijn vrienden hebben zich uitgesloofd. De kantine is in Schotse sferen gebracht, er zijn hapjes, uiteraard met zalm die ze gezamenlijk onder begeleiding
van de vader van één van hen, hebben klaar gemaakt. Er is genoeg te drinken, er is goede achtergrondmuziek. Er zijn ook een paar leraren en Joppe’s klassementoor komt in Schotse outfit samen met de piperband binnen marcheren. Ze verzorgen
een mooie serenade voor Joppe. Later in de middag verdwijnt de hele vclub jongelui naar buiten om te spelen in de sneeuw: sneeuwballen gooien en sleetje trekken. En Joppe doet mee en is blij en trots dat het hem zelfs lukt om zijn exlief op het sleetje voort
te trekken. Met wat mimespel en een dansles voor Joppe door zijn liefste vriendin loopt de middag op zijn einde. Een schitterend begin van een hopelijk heel mooie kerstmis.
Eerste kerstdag brengen we met zijn drietjes door. Paul neemt Joppe mee
om een stukje te rijden en verwisselt op een landweggetje met hem van plaats, Joppe mag een stukje rijden. Hij vindt het geweldig. Verder is het een rustig dagje, gewoon samen wat TV kijken en ’s avonds lekker eten. Dat is maar goed ook want gisteren
was een drukke dag en ook morgen belooft druk te worden, met visite, uit eten gaan en niet te vergeten de eerste rijles voor Joppe. Hij wordt 18 jaar. Dat toch maar wel.
De eerste rijles, ook weer zo’n verrassing, want wie krijgt een rijles op Tweede
Kerstdag, nou Joppe dus. Enige tijd voor Joppe’s verjaardag belde ik de rijschool met de vraag of Joppe de dag na kerst z’n eerste rijles kon krijgen? Ik vertelde dat hij met kerst 18 zou worden en dat we hem met die rijles willen verrassen. Nou
ja, dat kan wel, maar er moeten daarna nog wel wat formaliteiten geregeld worden om verder te kunnen gaan, o.a. moet er een gezondheidsverklaring komen. Ohh, … ja daar is dus een probleem, die kan Joppe dus niet krijgen. Er rest me niet anders dan de
situatie uit te leggen. Dat Joppe waarschijnlijk nooit zijn rijbewijs zal halen en in ieder geval nooit zo ver zal komen dat hij echt auto gaat rijden, dat hij niet lang meer te leven heeft maar dat we hem die ervaring van je wordt 18 en je gaat leren autorijden,
niet willen onthouden. Aan de andere kant van de lijn is het heel kort, heel even stil en dan: “Oh, maar als het zo zit dan krijgt hij zijn eerste rijles echt op zijn verjaardag, dan komt mijn man zelf. “ “Ja maar, kan dat dan, jullie zullen
toch ook zelf plannen hebben voor die dag?” “Geen probleem, dit doen we graag, zullen we afspreken om 11.00 uur?” En dus krijgt Joppe op tweede kerstdag 2009 zijn eerste rijles. Gewoon omdat er goede hartelijke mensen zijn. Buren, overburen,
iedereen komt naar buiten om te zien hoe Joppe achter het stuur gaat zitten van een knalgele auto met een grote L op het dak, en na enig uitleg weg rijdt.
Het wordt een gezellige verjaardag met eerst de buurfamilie en daarna de hele familie op bezoek
en met z’n allen uit eten. Er worden veel foto’s gemaakt, ook 3-D en dat is bijzonder. Kijk ik door een speciaal kartonnen toestelletje waar de foto ingeschoven wordt, dan zie ik Joppe weer staan bij de tafel in de kamer, trots poserend bij zijn
uitgestalde cadeaus.
Het wordt een latertje, die avond vooral omdat een deel van de familie blijft slapen en er lang wordt nagepraat. Maar gelukkig de volgende dag als ook de laatste familie vertrokken is, daalt de rust over ons huis. Joppe is zichtbaar
vermoeid, hangt wat voor de TV, meer kan hij niet opbrengen. Dat zijn we tegenwoordig wel gewend, dus we kijken er niet van op. Maar wel worden we meer alert, meer gespannen, want Joppe hoest veel , heeft koorts, pijn in de spieren en hoofdpijn. Hij
gaat nauwelijks nog naar zijn kamer en hoe mooi hij zijn nieuwe bouwpaketten ook vindt, hij gaat er niet mee aan de slag. We weten het, we moeten onder ogen zien dat het einde in zicht begint te komen. Ik moet gaan voorbereiden. Joppe heeft aangegeven
dat hij begraven wil worden op de begraafplaats van de parochiekerk in Helden. Dat ligt in het groen, hij komt er iedere dag langs op de fiets naar school en hij vindt het er mooi. En dus moet ik de deken vragen of dat goed is en of een eventueel afscheid
in Helden in de kerk mag plaatsvinden. Moeilijk en vreselijk om te doen, maar we weten dat we met dit verzoek niet langer meer kunnen wachten. En het gaat om de vervulling van Joppe’s wens, dat maakt dat het lukt om de mail op te stellen en te verzenden.
Als snel krijg ik een zeer positieve reactie van de deken. Joppe kan daar in Helden begraven worden en ja we mogen zeker bij hem in de kerk afscheid nemen van Joppe. Ik vind het fijn dat ik dit aan Joppe kan vertellen, dat hij weet dat zijn wens vervult zal
worden.
Paul luistert naar de longen, meet bloeddruk, meet de zuurstofsaturatie in het bloed, kortom houdt Joppe scherp in de gaten. In overleg met de longarts komt er zuurstof in huis. Dat vindt Joppe toch wel weer overdreven. Het gaat toch
al weer beter? Op het moment dat de zuurstof wordt afgeleverd zit hij zelfs weer aan tafel te werken aan één van zijn bouwpaketten en gaat hij later op de middag met Paul naar een treinenwinkel in Duitsland. Maar de volgende dag, als Joppe zijn
tweede rijles heeft, blijkt dat hij die zuurstof toch nodig heeft, de les gaat niet zo goed, gewoon omdat Joppe de lucht niet heeft, benauwd is. ’s Middags geeft hij toe en krijgt hij via de neus zuurstof toegediend. En dat helpt, Joppe leeft op en geniet
van het bezoek van Han van de harmonie van Paul. Het is 31 december, Oud Jaar. ’s Avonds gaan we als van ouds met z’n drieën fonduen, tenminste dat is het plan, want als de visite vertrokken is, is het met de energie van Joppe ook gedaan.
Ik stel voor om het fonduen maar te schrappen maar daar wil Joppe niets van weten. Dát gaan we gewoon doen, net als anders. En dus zet ik alles klaar- net als alle vorige jaren. Maar zitten aan tafel, eten, kauwen – Joppe houdt het niet vol. Alleen
wat vruchtjes, die makkelijk naar binnen glijden. Met wat kussens in de rug installeren we hem op de bank, terwijl wij toch ‘gewoon’ door gaan met ‘gezellig’ fonduen, net als altijd.
En dan … 12.00 uur – middernacht.
Op TV aftellen, buiten beginnen de kerkklokken te luiden. Wat moeten wij, elkaar en Joppe gelukkig nieuw jaar wensen? Dat gaat niet, dat is onmogelijk. En dus geven we elkaar en Joppe woordeloos een kus en een omarming terwijl buiten het vuurwerk losbarst,
een vreugdegroet aan het nieuwe jaar. Joppe zit op een stoel voor het raam te kijken, sms-t ondertussen veel van zijn vrienden. Die zijn ook allemaal ergens daar buiten – feest vieren, plezier maken. Hij wenst ze een gelukkig nieuw jaar en krijgt het
ene na het andere sms-je terug. Ik zie en ik voel de eenzaamheid van Joppe. Zijn vrienden daar – leven, hij hier – aan het einde van zijn leven. Het is 2010.