Ik heb in mijn vorig bericht Joppe een gele mens genoemd. Om in de terminologie te blijven: hij was een onafhankelijke geest, flexibel, accepterend dat dingen lopen zoals ze lopen. In zekere zin: hij moest wel. Voor hem waren verandering en onzekerheid,
zeker in de laatste anderhalf jaar van zijn leven, de norm, een staat van zijn die hij wel moest accepteren. Maar … het lukte hem, het paste hem en daarom durf ik hem een gele mens te noemen. En zo liep hij ver vooruit op zijn tijd, onze tijd.
Hoewel
er landen zijn (China, India, Brazilië) die nog maar net voorzichtige stappen zetten op de weg naar economische ontwikkeling en groei door de principes van vrij ondernemerschap en concurrentie zijn we volgens mij in onze westerse, op kapitalisme en liberalisme
gebaseerde denk- en leefwereld anno 2013 op het hoogtepunt van de oranje fase. De tijdgeest is er één van competitie en resultaten. Een wereld van kansen voor wie ze ziet en kan grijpen. Een wereld van winnaars en mensen die hun uiterste beste
doen om op een of andere manier, hoe dan ook, ergens in uit te blinken. Al is het de organisatie van een super kinder- of communiefeestje.
Maar deze wedstrijd heeft zijn keerzijde, we ervaren het aan den lijve. CRISIS. Het als maar meer en beter,
de concurrentie, ze hebben geleid tot excessen waar we geen grip meer op lijken te krijgen. Het idee van een steeds voortgaande lineaire ontwikkeling en groei wordt steeds vaker in twijfel getrokken. Het besef dringt door dat er eindigheid is, dat grondstoffen
hoe dan ook een keer op raken, dat meer en meer mensen gevoed en gelaafd moeten worden vanuit de bronnen die we tot onze beschikking hebben. Verkwisting en vervuiling houden ons bezig. Deze crisis, die nu nog economisch heet maar misschien wel kan uitgroeien
tot een voedsel- en energiecrisis, kan wel eens het debacle worden van het vooruitgangsdenken. Maar ook het gegeven dat we steeds meer kennis hebben en daardoor meer kunnen brengt problemen met zich mee. Het is mooi dat we steeds ouder worden maar de keerzijde
zijn stijgende zorgkosten en pensioenen die jaren lang uitbetaald moeten worden.
De landelijk politieke partijen en ook de Europese Unie blijven manmoedig proberen oplossingen binnen het oranje denken te zoeken en te vinden. Denk maar aan het beperken
van het basispakket van de ziektekostenverzekering en het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd. Bezuinigingen en vergroten van de arbeidsproductiviteit. We lossen de crisis op door concurrentie te bevorderen, door groei te stimuleren, door verhoging
van arbeidsproductiviteit en kwaliteit van mensen, door verbetering van resultaten en opbrengsten. Kritiek is er van alle kanten, de geboden oplossingen baten niet, om uit de crisis te komen moeten we een andere weg in slaan.
Kortom, in termen van Spiral
dynamics, oplossingen binnen dezelfde kleur lijken niet of nauwelijks meer te voldoen. Een ware revolutie, de overgang naar een andere kleur lijkt de uitweg uit de impasse te zijn. Van minstens twee kanten is er de luide roep om een andere tijdgeest.
Dat is wat we nodig hebben klinkt het. Maar wat zou die andere tijdgeest moeten zijn? Daarover lopen de meningen uiteen. Gaan we terug naar het blauw of door naar het groen? Zowel van de tendens naar het blauw als van de tendens naar het groen zijn in
onze samenleving, voorbeelden zichtbaar.